NQZ: әуе кеңістігіндегі бір жыл

Осыдан тура бір жыл бұрын, 8 маусымда Нұрсұлтан Назарбаев халықаралық әуежайы халықаралық әуе көлігі қауымдастығының (ИАТА) NQZ жаңа кодын алды. Сол уақыттан бастап, әуебилеттерді броньдаудың барлық жүйелерінде әуежайдың NQZ жаңа коды пайдаланылып келеді, және басқа әуежайлардан ұшып шыққан жолаушылар оны билеттерде, отырғызу талондарында және жүк биркаларында көре алады.

Осы атаулы күнге орай, сондай-ақ әуежайдың 90 жылдығына байланысты "авиаторлар аллеясының" ашылуы өтті. Іс-шараға авиация ардагерлері, әуекомпаниялар, кеден қызметі, шекара қызметі, кәсіподақ және БАҚ өкілдері қатысты. Бұл күні жыл сайын осы аллеяға ағаш отырғызу дәстүрге айналмақ.

Айта кету керек, өткен жыл әуежай үшін үлкен сынақ жылы болды. COVID-19 пандемиясы және халықаралық жолаушылар тасымалдарының апатты құлдырауы жағдайында жүк және транзиттік рейстерге қайта бағдарлау жүргізілді, қысқартуларға жол берілмеді және барлық өндірістік персонал сақталды. Авиация саласында үлкен тәжірибесі бар жаңа өндірістік команда құрылды.

Карантиндік іс-шараларды қамтамасыз ету, жолаушылар мен персоналды коронавирустық инфекциядан қорғау бойынша үлкен жұмыс жүргізілді. Жылуға ден қоюды бақылаудың автоматты жүйесі, әлеуметтік қашықтықты сақтау үшін белгілеу орнатылды, бетперде тағу режимі енгізілді, кіретін және шығатын жолаушылар топтары үшін бөлу тосқауылдары қойылды, халықаралық рейстер жолаушыларына сауалнама жүргізілуде, шетелден келетін елорда қонақтары үшін ПТР-тесттің болуы талап етіледі, әуежай ғимаратына өту Ashyq қосымшасы арқылы жүзеге асырылады. Жолаушылар мен елорда қонақтарына ыңғайлы болу үшін GrinLab тестілеу орталығында ПТР және ИФТ әдістерімен covid-19 коронавирустық инфекциясына тестілеуден өту қызметі қолжетімді.

Бірақ мұндай жағдайда да арнайы техниканы жаңарту, аэродромды, жолаушылар терминалдары мен вокзал маңындағы алаңды жөндеу, қауіпсіздікті арттыру және қызметкерлерді оқыту жұмыстары тоқтаған жоқ.

Халықаралық және ішкі рейстердің қысқаруы кәсіпорынның кірісіне әсер ете алмады. Алайда, осыған қарамастан, әуежай 2020 жылы шамамен 1 млрд теңге сомаға ШОБ-қа қолдау көрсетті және ағымдағы жылдың 1 қаңтарынан бастап 30 маусымына дейін covid-19 таралуы бойынша қалыптасқан жағдайға байланысты 650 млн теңге сомасында жалға алушыларға коммерциялық алаңдарды жалға алғаны үшін төлемді тоқтатты. Қолдаудың жалпы сомасы 1,6 млрд теңгеден асты.

Карантин кезінде әуежай шет мемлекеттерден қайырымдылық көмек алатын жүк орталығы болды. Оттегі концентраттары, медициналық маскалар, жеке қорғаныс құралдары, антисептикалық заттар және т.б. алынды.

Елордалық айлақтың 2035 жылға дейінгі дамуының жаңа стратегиясы әзірленді. Құжатқа сәйкес, мультимодальдық жүк тасымалы орталығын, e-commerce қызмет көрсету орталығын және еркін сауда аймағын құру жоспарлануда. Жолаушылар айналымы мен рейстерді ұлғайту, маршруттық желіні кеңейту, транзиттік тасымалдарды дамыту күтілуде. Оқу орталығын дамытуға, білікті авиация персоналын даярлауға, сондай-ақ әуекомпаниялар мен жолаушылар үшін сервис деңгейін арттыруға көп көңіл бөлінетін болады.

Әуежай Еуропалық Одақ елдерінің аумағына авиациялық жүк тасымалдарын ұйымдастыру үшін қажетті шарт болып табылатын Еуроодақтың RA-3 (Regulated Agents Third country) сертификатын алды. Бұл сертификаттың болуы әуекомпанияларға авиациялық қауіпсіздік бөлігінде қандай да бір шектеулерсіз елордалық әуе айлағынан Еуроодақ елдеріне жүк тасымалдарын орындауға мүмкіндік береді.

Стратегия шеңберінде, жаңа тарифтік саясаттың, персонал мен инфрақұрылымның дайындығының арқасында өткен жылы әуежай 1500-ден астам транзиттік және жүк рейстеріне қызмет көрсетті, әуеЖЖМ құю көлемі айына 20 мың тоннаға дейін өсті.

Әуежайдың қажеттілігі үшін ЖЖМ үздіксіз жеткізу мақсатында ірі ресурс иелерімен тұрақты келісімшарттар жасалды. Бұл жүк тасымалдарын еселеп ұлғайтуға және дамытуға мүмкіндік береді: гүлдер импорты мен қазақстандық ет экспорты басталды. DHL компаниясымен логистика саласындағы әлемдік көшбасшымен бірлескен қызмет жөніндегі жоба іске қосылды, онымен келісімшарт жасасу жоспарланып отыр.

Рейстердің жаңа халықаралық бағыттары ашылды: Рас-Эль-Хайм (Scat) және Кутаиси (Fly Arystan).

Бизнес үшін жаңа өсу нүктелері пайда болды. Ішкі рейстер залында: Duty Paid форматындағы дүкен, "Global coffee" кофеханасы, "Del Gusto" пиццериясы, "Health project" кафесі, "Silk way" асханасы және демократиялық бағалары бар "Galmart" супермаркеті ашылды, халықаралық терминалда Priority Pass брендтелген бизнес-залы, сондай-ақ Sapar Lounge залы ұсынылған. Сондай-ақ "Marrone Rosso"," Segafredo "сияқты әлемдік брендтер тартылды. Осы жазда "Starbucks" кофеханасын ашу және ішкі желілердің Master Card CIP-лаунжымен бірге қайта құру жоспарлануда.

Қайта жаңартудан кейін транзиттік және басқа жолаушыларға ыңғайлы болу үшін Т2 терминалындағы аэровокзал ғимаратында орналасқан қонақ үй іске қосылды. Сервис пен қызмет сапасын арттыру мақсатында қонақ үй аутсорсингтік қызмет көрсетуге берілді. Қонақ үйде әр түрлі санаттағы 16 жайлы нөмірлер бар: стандарт, жартылай люкс және люкс. Сондай-ақ әуежай аумағында "Region Company" ресми такси қызметі жұмыс істейді.

Тұрақ кеңістігін жайластыру бойынша жұмыстардың үлкен көлемі орындалды. Қолма-қол ақшасыз төлемді (NFC), pos-терминалдарды енгізу, әуежайдың мобильді қосымшасымен және екінші деңгейдегі банктердің мобильді қосымшаларымен интеграциялау үшін тұрақ жүйесінің бағдарламалық қамтылымын жаңарту бойынша техникалық жұмыстар жүргізілді. Жақын арада әуежайдың қосымшасын іске қосу жоспарлануда, ол QR-кодты қолдана отырып, ыңғайлы интерфейс арқылы әуе айлағының барлық қызметтеріне ақы төлеуге мүмкіндік береді.

Мүмкіндігі шектеулі жандардың жайлылығы үшін көп жұмыстар атқарылуда: арнайы жолдар салынды, қызметкерлерді шақыруға арналған түймелер, жеке желілер ұйымдастырылды, арнайы дәретханалар мен лифтілер бар.

Сонымен қатар, елордалық әуежайда fast track қызметі қолжетімді болды, бұл қолында тек қол жүгі бар жолаушылар үшін тіркеу мен тексеруден жедел өтуді білдіреді. Қазіргі уақытта жолаушыларды тіркеу тек Fly Arystan және Qazaq Air әуекомпаниялары үшін ғана қолжетімді. Мүмкіндігі шектеулі  жолаушылар fast track қызметін тегін пайдалана алады.

Елорда әуежайы Қазақстанда алғашқылардың бірі болып ұшу-қону жолағы бетінің жай-күйі туралы жаһандық формат бойынша онлайн ақпарат беруді сәтті сынақтан өткізді. Бұл ИКАО техникасын сақтау үшін қажет. Перроннан алынған жедел деректер планшеттер арқылы азаматтық авиация комитетінің деректер базасымен тікелей байланысқа ие.

Инвестициялық бағдарлама шеңберінде ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін 29 бірлік мөлшерінде арнайы техниканы жаңарту күтілуде. Бұл ескірген техниканы ауыстыру және әуежайдың техникалық құралдар паркін жаңарту үшін талап етіледі.

Әуекомпанияларға қаржылық жүктемені төмендету мақсатында 1 қаңтардан бастап бөгде ұйымдар үшін авиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз етуге арналған тариф ұлғайтылды. Бұл шара әуеатасымалдаушылардың шығындарын айтарлықтай төмендетуге мүмкіндік берді.

Процестерді автоматтандыру жүргізілуде: әуежай жүйесі Эйр Астананың ақпараттық жүйесімен біріктірілген, ол енді рамп агенттеріне әуе кемесі дайын болған кезде қону мәртебесін қолмен басқаруға мүмкіндік береді. Интеграция әуе кемесіне қону кезінде кезекті азайту мақсатында жүргізілді.

Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін әуежай жыл сайын ұшу-қону жолағына жөндеу жүргізеді. Жолаққа күрделі жөндеу 17 жыл бойы жүргізілген жоқ. Қазіргі уақытта ҰҚЖ мен перронды қайта жаңартуға жобалық-сметалық құжаттама дайындау жоспарланып отыр.

Сіздердің қолдауларыңызбен және серіктестерімізбен: әуекомпаниялармен, жалға алушылармен, жүк тасымалдаушылармен бірге біз барлық қойылған мақсаттарға қол жеткіземіз және Орталық Азиядағы ең жақсы әуежай туралы арманымызды жүзеге асыра аламыз деп үміттенеміз!